Scholing
Om beschadiging van de stembanden als gevolg van het hoesten te voor-komen is enige scholing op dit gebied van groot belang, zeker voor hen die hun stembanden willen benutten om mooie klanken ten gehore te brengen aan publiek. Hoesten is de meest gebruikte expiratoire vorm van lucht-stroom om slijm en stofdeeltjes uit het lichaam te werken. Hoesten wordt in gang gezet door een irritatie in de luchtwegen van stofdeeltjes, haartjes, prikkelende luchtjes en/of extra slijm in de luchtwegen (zoals bij verkoud-heden en infecties). De prikkel gaat naar de hersenstam en die geeft het hoestsignaal aan de borstkasspieren af. Omdat we hoesten vervelend en lawaaierig vinden, zijn we het in de loop der jaren fout gaan doen (let op kleine kinderen; zij doen het nog goed!).Omdat hoesten helaas door velen van ons technisch niet goed wordt uitgevoerd geeft dit nogal eens be-schadiging aan de stembanden, ook naar het onderlichaam kan hoesten een negatief effect hebben. Verkeerd hoesten kan de bekkenbodem onder de verhoogde druk doen wijken met kans op urineverlies.
Hoesten en Ademsteun
Bij het hoesten maken we ook gebruik van de ademsteun. De bekken-bodemspieren (sluitspieren) spannen samen met buik- en rugspieren (spiercorset) aan, in de buikholte ontstaat verhoogde druk, deze verplaatst zich via het midderif naar de borstholte. Het middenrif spant zich excen-trisch werkend aan en drukt op de samengedrukte buikinhoud (dit gebeurt bij schreeuwen, hoesten, defeacatie, bevallen, etc.). Ademsteun samen met aanspannen van de borst-uitademingsspieren om de lucht naar de keel mond holte te pompen geeft weer samen met keel, hals, mond, kaak, tongbeen spieren- en stembanden fonetische krachten om zo de klank te krijgen die men wil bij zingen en spreken. Bij goede ademsteun moeten de bekkenbodemspieren aanspannen, om te voorkomen dat er onder de gordel vervelende dingen gebeuren.
Exploderen
Met kracht worden de stembanden stijf op elkaar gehouden, je bouwt met de ingeademde lucht een inwendige sterk verhoogde druk op, om vervol-gens met kracht de lucht te laten exploderen en daarbij de stembanden met een klap uit elkaar te laten springen. Door de explosieve kracht komen de naar beneden gezakte stof- en/ of slijm- deeltjes los om langs de stem-plooien en via de mond naar buiten te komen. Soms zit het slijm zo diep dat je echt een hele hoestbui nodig hebt om de troep naar buiten te werken. Het slijm is eruit, helaas de stemplooien blijven geïrriteerd achter.
Schrapen
Sommige mensen (vooral mannen hebben die neiging) proberen het hoes-ten te vermijden door het schrapen van hun keel, ook deze techniek is voor de stembanden niet aan te raden. Hierbij krijg je door de superlangzame en zware trilling van de stembanden dat het slijm eraf geschud wordt. De stemplooien worden zelfs zo droog dat het directe gevolg is dat je slijm-vliezen extra hard aan het werk gaan om te zorgen dat de stembanden snel weer vochtig worden. Zij mogen immers niet droog liggen! Maar helaas werken slijmvliezen niet plaatselijk.
Hoest Inkorten
Een andere bekende manier van de hoest in korten (vermijden van hoest-bui) is de stempleet dicht knijpen en als extra versterking de schouders optrekken, in één keer de lucht er uit knallen extra hard uit, een zware harde hoest, helaas een zware aanslag op je stembanden (en op de oren van je omgeving).
Hoest inhouden
Als laatste kan iemand de hoest inhouden door als het ware naar binnen te hoesten. De druk in de bovenste regio van de borstkas wordt verhoogd door dichtknijpen van de stemspleet, het hoofd wat naar voren buigen, op-trekken en naar voren trekken van de schouders, vast houden van lucht in de keelholte, neus en mondholte en de obstructie als het ware dieper naar binnen geperst. Je hoort een benauwd geluid vanuit de keel, de buik bolt sterk op bij de krachtsexplosie en het hoofd loopt rood aan (door de druk-verhoging). Even lijkt het probleem opgelost. Het hoesten begint dan toch weer want ons lichaam zal alles uit de kast halen om de obstructie (stof of slijm) naar buiten te werken.
Prikkel Onderdrukken
Hoestdrankjes en dergelijke helpen eigenlijk niet om de hoestprikkel te onderdrukken; zij verzachten de keel. Het beste is om dus zo min mogelijk te hoesten en alles te doen om de hoestprikkel geen kans te geven. Maar zangers leven nu eenmaal niet in een rook-, stof-, en of virusvrije omgeving.
Wat kun je beter doen?
Neuriën is een heel bekende techniek om dat diepe taaie slijm los te werken is het voort brengen van neuriënde geluiden. Het is dus aan te raden om ’s middags thuis al te beginnen met neuriën om zo het diep zittende slijm vast los te werken. Als het dan eenmaal naar boven komt met zachte druk via open keel mond en stembanden naar buiten huffen. Huffen is hoesten met een open glottis (= stemspleet); een zachte en laag in de borstholte opge-bouwde druk die het slijm naar buiten werkt. Hierbij moet de rug gestrekt zijn, het hoofd losjes iets achterover gebogen en de schouders laag om de luchtweg zo vrij mogelijk te hebben en rustig langs de neus inademen tot longen vol zijn. Autodrainage is een adempauze met open bovenste lucht-wegen van circa 2 seconden. Lucht achter de obstructiestroom zuchtend uitademen waarbij de rug en borstkas goed gestrekt blijven en de bovenste luchtwegen open blijven terwijl de lippen op elkaar zijn, de adem stroomt langs de neus naar buiten. Van onderaf in de borstkas bouw je druk op en daarmee duw je de troep naar boven, bovenin aangekomen zachtjes naar buiten huffen. Als je dan toch moet hoesten, hoest dan zacht met open keel en open stemspleet; die ‘stille’ techniek klinkt een beetje als een hese hond die blaft.
Door: Jolande M. van Ek, therapeute
Bron: Oefentherapie Cesar